Een rechtbank in Nieuw-Zeeland heeft een Nederlandse IT’er veroordeeld tot een celstraf van 2,5 jaar, zo las ik bij Tweakers. De veroordeelde man werkte als programmeur mee aan het draaiend houden van Megaupload, een dienst waarmee gebruikers bestanden met elkaar konden delen. Megaupload werd in 2005 opgericht en werd in 2012 gesloten op verzoek van de FBI. Megaupload zou zelf 175 miljoen dollar verdiend hebben, waarvan een groot deel volgens de rechtbank afkomstig was uit illegale downloads. Het riep de vraag op bij diverse ontwikkelaars: kan ik de cel in gaan als ik blijk mee te werken aan strafbare diensten?
De celstraf valt naar lokale begrippen laag uit, maar zoals Tweakers uitlegt:
Vorig jaar sloten de twee mannen al een deal met de autoriteiten in Nieuw-Zeeland. Daarmee bekenden de mannen dat ze betrokken waren bij een criminele organisatie. In ruil daarvoor mochten de twee oud-medewerkers van Megaupload in Nieuw-Zeeland terechtstaan voor auteursrechtenschending en zouden de Verenigde Staten hun uitleververzoek laten vallen.
Desondanks behoorlijk heftig, als je gewoon ergens werkt als programmeur en je flagship product blijkt illegaal. Alleen is dat niet helemaal wat er aan de hand was hier, zoals diverse commenters signaleerden:
“Hij lanceerde Mp3Top40.net waar Top 40 nummers gratis konden worden gedownload. Een groot succes, tot Stichting Brein met een megaclaim dreigde. De site ging weliswaar op zwart, maar [de man] ging door. Hij kwam in contact met Kim Dotcom.”
Ook is zo te lezen zijn functie niet die van een willekeurige codeklopper in een groot enterprise IT-bedrijf, maar stond hij als cofounder en hoofd engineering bij Mega op de site. In die functie kun je moeilijk wegkomen met “ik was alleen maar aan het programmeren”.
De situatie doet denken aan die uit 2017 met de sjoemelsoftware, waar een softwareontwikkelaar van Volkswagen in de VS tot 40 maanden cel veroordeeld werd voor zijn aandeel. De rechter noemde hem een “pivotal figure” in de ontwikkeling van deze software, wederom dus meer dan gewoon een codeklopper ergens achter een bureau. Inderdaad, hij was ook geen manager of directeur maar dat is nooit het criterium. Het gaat erom of je bewust eraan meewerkte en ruimte had om invloed uit te oefenen op wat er gebeurde.
“Court documents say Kim Dotcom’s empire could not have functioned without the expertise of [de man] and [een ander]”, zo concludeert een lokale krant uit het vonnis. In die situatie heb je dus als medewerker niet echt veel verhaal. Voor wie wél meer onderaan zit, mijn advies van de Volkswagen-blog:
Wat moet je nu doen als ontwikkelaar, stel dat je zo’n opdracht krijgt. Allereerst zeg ik er wel bij dat het moet gaan om écht duidelijk strafbare zaken en dat dit ook voor jou kenbaar had moeten zijn. Verstuur je facturen die een ander vervalste, dan ben je natuurlijk niet strafrechtelijk aansprakelijk. Die kenbaarheid zal de doorslag geven verwacht ik. Daarbij speelt jouw professionele kennis een grote rol. Had je dit kunnen weten, had iedereen in jouw gebied dit kunnen weten of had dit alleen maar na diepgaande juridische analyses duidelijk kunnen worden?
Bij twijfel is mijn advies altijd, escaleren naar boven en/of naar Juridische Zaken. Je mag verwachten dat daar mensen zitten die dan ook zeggen, oei dit kan strafbaar zijn, laten we het niet doen. Dus dan komt er vanzelf een rem op. En de bedrijfsjurist is normaal ook iemand met als taak het bedrijf beschermen tegen claims, waardoor je ook daarvan mag verwachten dat deze er een stokje voor steekt als het duidelijk strafbaar is. Het is nooit verkeerd om iets aan de bedrijfsjurist te vragen bij zulke twijfels, en naar je manager toe lijkt me dat ook goed verkoopbaar: je wilt weten waar de grenzen liggen zodat je het netjes kunt bouwen binnen de wet.
Arnoud
