Een lezer vroeg me:

De middelbare school waar mijn dochter op zit verbiedt een VPN programma te hebben op haar iPad. Via het beheersysteem van school wordt deze app verwijderd. Thuis is het niet toegestaan wegens werkomstandigheden van mij een iPad te gebruiken zonder VPN. Hoe kan ik dit het beste oplossen met de school?

Dit wist ik ook niet, maar er zijn vele scholen die in hun reglement bij het beschikbaar stellen van een iPad de eis stellen dat er geen VPN app op wordt gebruikt.

Voorbeeldje van een school in Heerenveen:
Installatie van illegaal verkregen software, het zogenaamde “jailbreaken” en het gebruik van VPN apps is nadrukkelijk verboden. … Installatie van en het gebruik van VPN applicaties of VPN Apps is nadrukkelijk verboden;

Hier lijkt het verbod gerelateerd aan illegale zaken, via een VPN kun je anoniem internet op en dat zal wel voor rare dingen gebeuren.

Een andere school, uit Wijk bij Duurstede, geeft een andere reden:

Het is niet toegestaan om een VPN-verbinding te gebruiken op het schoolnetwerk, omdat hiermee de werking van Apple Klaslokaal wordt beïnvloed. VPN-apps worden daarom actief geblokkeerd op het netwerk en leerlingen zullen worden aangesproken op het gebruik van een dergelijke app, mocht deze (nog) niet geblokkeerd zijn.

Dat “beïnvloeden van de werking” blijkt te gaan om de monitoringfunctie: de tool van Apple kan dan niet meer aan de docent laten zien wat je aan het doen bent. Ook kun je dan geblackliste websites bezoeken en ga zo maar door.

Deze redenen lijken me zeer legitiem om te handhaven tijdens de les – want dat is met het smartphoneverbod eigenlijk het enige moment dat je nog een tablet bedient op school. Ik snap dat de school daar dan proactief in wil zijn en dergelijke apps dus wist als ze toch worden geïnstalleerd.

Dit blijkt echter thuisgebruik van die tablet te hinderen, want kennelijk is het in die situatie nodig dat de scholier een VPN app gebruikt om internet op te kunnen. Wat moet er dan winnen, de wens van de school om de hierboven beschreven issues te regelen of de thuissituatie?

De wet biedt hier geen expliciete regels over. Het komt neer op een afweging van belangen, en dat vereist in discussie gaan met elkaar. Het zou bij een school vast mogelijk moeten zijn een uitzondering wegens persoonlijke omstandigheden te maken (whitelist één specifieke vpn app op deze iPad). Misschien is er ook iets in het thuisnetwerk aan te passen, bijvoorbeeld een apart subnet voor de kinderen zodat ze geen last hebben van de streng beveiligde baan van hun ouder(s).

Als dit bij de rechter zou komen (wat je écht zou willen vermijden) dan denk ik dat die de school gelijk geeft. Die heeft een toezichtplicht op gebruik van ict-middelen op school, en de school kan vast onderbouwen dat leraren niet handmatig kunnen scannen op VPN apps op de tablets die men op school gebruikt. Dan is ze automatisch wissen een logische stap. De ouders hebben een ongebruikelijke netwerksetup, en dat zal in zo’n geval voor hun rekening moeten komen.

Arnoud