Een lezer vroeg me:
Bij mijn nieuwe werk moet ik een héél uitgebreid geheimhoudingscontract tekenen. Hieronder valt ook alles dat ik leer tijdens het werk, inclusief lijkt mij dus alle opgedane ervaring over programmeertechnieken en dergelijke. Kan een werkgever werkelijk zó ver gaan met geheimhouding?
Papier is natuurlijk geduldig, en in mijn ervaring zijn geheimhoudingscontracten naar werknemers toe vaak héél streng geformuleerd. Vaak bewust: dan zullen die werknemers wel extra uitkijken voor ze iets doen met bedrijfs-informatie. Maar helemaal eerlijk is dat niet, als er zo ook legale dingen verboden worden. En met een boetebeding erbij is dat toch heel erg dreigend.
De wet beschermt bedrijfsgeheimen (Engels: trade secrets) tegen lekken en onrechtmatig gebruik. Grofweg is informatie beschermd als deze daadwerkelijk geheim is, waarde heeft vanwege die geheime status en er maatregelen tegen geheimhouding worden genomen. Een NDA of geheimhoudingscontract is een gebruikelijke maatregel.
Het punt blijft natuurlijk dat informatie wel geheim moet zijn. Als jij uit een openbare bron een handige techniek leert, en die inzet voor het werk, dan is die informatie nog steeds openbaar en valt dit dus niet onder de geheimhouding. Dat zou bij bedrijfsspecifieke details anders kunnen liggen, omdat die meestal geheim gehouden worden en daarom ook waarde hebben.
Een geheimhoudingscontract mág verder gaan dan de wet en ook zaken geheim verklaren die dat mogelijkerwijs niet zijn. Alleen kom je dan al heel snel in wat heet de beperkende werking van redelijkheid en billijkheid: als informatie gewoon openbaar is, waarom in vredesnaam moet deze werknemer dan tóch zijn mond erover houden? Ik zie dat alleen werken in situaties waarin de openbare en de geheime informatie heel dicht naast elkaar ligt.
Als laatste: geheimhouding afspreken tussen werkgever en werknemer kan eigenlijk alleen bij het aangaan van het arbeidscontract. Dat is het moment om de scope van je verplichtingen als werknemer te onderhandelen. Komt men na twee maanden met een NDA – bijvoorbeeld omdat je nu een supergeheim project mag gaan doen – dan is dat rijkelijk laat, en je opdragen dat te tekenen is niet rechtsgeldig.
Wat wél kan is dat de werkgever je bij een concreet project vertelt dat het supergeheim is, en jou instructies geven hoe om te gaan met de geheime informatie. Hij kan verlangen dat je dan tekent “voor gezien”, als bewijs dat je dit allemaal wist.
Zo’n “voor gezien” document kan helpen bij discussies over nalatigheid of zelfs opzettelijk schenden van geheimhouding. Maar dat is niet hetzelfde als een NDA tekenen; je gaat nergens mee akkoord maar je geeft bewijs dat je bent geïnstrueerd.
Arnoud
