Vanaf november heb je op Facebook en Instagram de keuze uit een gratis versie met gepersonaliseerde reclame, of een betaalde versie zonder reclame. Dat meldde Nu.nl onlangs. Daarmee hoopt Facebook-moederbedrijf Meta te voldoen aan de strenge Europese privacywet – ze bedoelen die recente uitspraak van het Hof die in feite het businessmodel van Meta afschoot. Dus hoezo zou dit nu wél moeten gaan werken?

Die uitspraak ging goeddeels over het mededingingsrechtelijk aspect van misbruik van persoonsgegevens, maar het Hof deed nog iets opmerkelijks: het sprak zich hard en duidelijk uit tegen de grond toestemming bij dominante platforms zoals Meta:

Thus, those users must be free to refuse individually, in the context of the contractual process, to give their consent to particular data processing operations not necessary for the performance of the contract, without being obliged to refrain entirely from using the service offered by the online social network operator, which means that those users are to be offered, if necessary for an appropriate fee, an equivalent alternative not accompanied by such data processing operations.

De achterliggende motivatie is dat omdat Facebook zo’n dominante positie in de markt heeft, gebruikers niet zomaar ergens anders heen kunnen gaan. Er is dan niet echt een keuze, en zonder keuzevrijheid is toestemming niet rechtsgeldig.

De hint van “if necessary for an appropriate fee” werd duidelijk gehoord in Menlo Park en daarom krijgen we nu dus betaalde opties:

Voor Facebook en Instagram zonder reclame kun je vanaf november een abonnement afsluiten. Die kost via de website 9,99 euro per maand en via de app 12,99 per maand. Via de app is duurder omdat Google en Apple een commissie inhouden op betalingen via de Play Store en de App Store.

(Hogere prijzen vragen buiten de App Store om mocht dacht ik niet van Apple, maar dat terzijde.)

Meta zegt de data van betalende gebruikers niet te gebruiken voor advertenties.

Arnoud