Het gebruik van Eminems stem, die door AI is gegenereerd, tijdens een liveshow van David Guetta roept juridische en ethische vragen op. Dat las ik in de KIJK vorige week. Deze openingszin, in ieder geval zijn formulering, tijdens het lezen riep bij mij taalkundige hobbels op, maar dat terzijde. Want het is natuurlijk een gaaf onderwerp: twee wereldberoemde artiesten, waarvan de meeste lezers er maar eentje kennen, én de inzet van AI, én ze gebruiken mijn format “mag dat”, maar ik heb het dan ook weer van mijn theorie-examen.

Eerst maar even het stukje muziek en dan de uitleg:

The artist added, “I discovered those websites that are about AI; basically, you can write lyrics in the style of any artist you like. So I typed ‘write a verse in the style of Eminem about future rave. And I went to another AI website that can recreate the voice. I put the text in that and I played the record and people went nuts!”

Guetta gebruikte de twee zinnen in Eminem-stijl als voice-over bij de opening van zijn act op een festival, meer omdat het kan dan om er nu echt groot commercieel profijt van te halen. En gezien de context zal niemand denken dat rapicoon Eminem werkelijk meedeed aan een EDM nummer. Sampling oftewel hergebruik van andermans muziek is bij deze muziekstijl niet echt ongebruikelijk, maar omdat het hier niet gaat om een sample uit een écht nummer van Eminem voelt het toch anders.

In 2020 blogde ik over een rechtszaak van rapper Jay-Z tegen Youtubekanaal Voice Synthesis, die ook iets dergelijks uithaalden. Daar lijkt niets van terechtgekomen, de video’s staan er althans nog steeds. Ik citeer mezelf even:

In Nederland hebben we twee zaken gehad over stemrecht. Gert-Jan Dröge moest een imitator tolereren, onder meer omdat het volgens de rechter vooral ging om zijn geaffecteerde manier van spreken en niet perse een imitatie van hém. Maar toenmalig koningin Beatrix kon wél zich verzetten tegen gebruik van haar stem (althans een imitator). Heel sterke precedenten zijn dat niet. Het enige Amerikaanse equivalent is die Let’s get ready to rumble-man die 2.5 miljoen won van een imitator, op basis van imagoschade (ongewenste associatie met een chipsmerk).

Naar Nederlands recht zou ik niet meteen weten hoe Eminem zich zou kunnen verzetten tegen dit gebruik. De associatie die Guetta creëert, voelt voor mij te weinig om het onrechtmatig te noemen. Merkinbreuk zie ik ook niet direct, en auteursrechtelijk zou het een hele leuke casusvraag voor mijn boek zijn maar de tekst is afgesloten – je kunt nog wel voorintekenen als je snel bent.

Arnoud