De politie vordert vaak beelden van deurbelcamera’s waardoor adressen van nietsvermoedende burgers in strafdossiers terecht kunnen komen. Dat las ik bij Security.nl, dat zich baseert op onderzoek van BNR met de alarmerende tekst “Eigenaren van een deurbelcamera moeten hun videobeelden vaak onder dwang afstaan aan de politie”. Strafrechtadvocaten maken zich zorgen.

Al een jaar of vijf bestaat het initiatief Camera in Beeld, waarbij je als particulier met deurbel/beveiligingscamera jezelf kunt registreren in een centrale database waar de politie toegang toe heeft. Bij misdrijven gepleegd in de buurt weet de politie zo snel waar men aan moet bellen.

Alleen: omdat camerabeelden ook bijzondere persoonsgegevens kunnen bevatten, mag een agent daar juridisch gezien niet vrijwillig om vragen. Die moeten worden gevorderd, een formeel bevel dus, en de burger is dan verplicht daaraan mee te werken. Het verbaast me dan ook niets dat de politie “vaak vordert”, ik zou eerder verbaasd zijn als men “regelmatig informeel vraagt” en dan beelden meekrijgt.

In de praktijk blijkt het alleen wat ingewikkelder uit te pakken, zo laat BNR zien:

Advocaten waarschuwen ervoor dat de adressen van nietsvermoedende burgers zo ook in strafdossiers terecht kunnen komen. Een verdachte die gesnapt is door een cameradeurbel heeft namelijk het recht alle bewijsstukken tegen hem in te zien. Daaronder valt de vordering, met naam en adres van de eigenaar van de deurbelcamera. Alleen onder bijzondere omstandigheden kunnen die gegevens afgeschermd worden, bijvoorbeeld wanneer er ‘al vervelende ervaringen zijn met de dader’, zegt Luna van Heerwaarden woordvoerder Korpsleiding.

(Dit geldt natuurlijk ook bij vorderingen van camera’s die niet in Camera in Beeld staan. Als een agent er bij buurtonderzoek achter komt dat een camera mogelijk bewijs heeft vastgelegd, dan kan ook dan al een vordering worden gedaan.)

Dat van dat naam en adres in het strafdossier heeft lang niet iedereen scherp. Je adres kan zelfs in het vonnis terechtkomen, zoals BNR met een voorbeeld laat zien:

In de nacht van 25 december 2019 omstreeks 02:00 uur is, aan de Hampshire ter hoogte van perceel [nummer 1] te Hengelo, een vrouw, naar later bleek: [slachtoffer 1] , liggend op de grond aangetroffen door getuige [slachtoffer 2].

De anonimisering gaat niet verder dan het huisnummer, waardoor het voor betrokkenen best nog mogelijk kan zijn te achterhalen bij wie de beelden verkregen zijn. Ik weet alleen niet of dat erg is: die persoon heeft immers per definitie niet vrijwillig die beelden gegeven, ze zijn opgeëist door de politie. Maar bij een burenruzie waarbij de overbuurman 112 belde en na vordering beelden af gaf, kan ik me best voorstellen dat iemand verhaal komt halen.

Arnoud